لجستیک هوشمند و کاربردهای آن
29 مهر 1401لجستیک هوشمند و کاربردهای آن
در حال حاضر صاحبان صنایع گوناگون و تولید کنندگان از راهکارهای متنوعی به منظور کاهش هزینه‌های خود در زنجیره تامین استفاده می‌کنند. یکی از مهمترین این اقدامات، به کارگیری لجستیک هوشمند است. لجستیک هوشمند و یا هوشمند سازی فرایندهای لجستیکی و حمل و نقل به انعطاف پذیری هرچه بیشتر زنجیره تامین کمک رسانده و از سوی دیگر باعث می‌شود تا صاحبان صنایع و کسب و کارهای تولید کننده خدمت رسانی بهتر و مناسب‌تری انجام دهند. بنابراین با استفاده از این امکان، به بهره‌وری بالاتری دست پیدا خواهید کرد. در این مقاله قصد داریم به موضوع لجستیک هوشمند و کاربردهای آن بپردازیم. اما پیش از آن لازم است با این مفهوم آشنا شوید.
لجستیک هوشمند چیست؟
لجستیک و یا فرآیند حمل و نقل کالا و محصولات و مواد اولیه یکی از هزینه‌برترین بخش‌هایی است که در زنجیره تامین با آن روبرو خواهید شد. این میزان از هزینه باعث می‌شود تا تولیدکنندگان به سود و بازدهی مورد نظر خود دست پیدا نکنند. به همین دلیل هم این افراد و صاحبان مشاغل به دنبال اجرای راه حل‌هایی هستند تا از طریق آن‌ها از میزان هزینه‌های خود کم کرده و به سودآوری بیشتر نیز یاری رسانند.
لجستیک هوشمند یکی از این راهکارها بوده که به هوشمند سازی فرایند لجستیک و یا حمل و نقل کالا اطلاق می‌گردد. با امکان هوشمندسازی لجستیک، مراحل حمل و نقل و جابجایی مواد اولیه و یا کالاهای تولید شده، بهینه خواهند شد.
در واقع عبارت لجستیک هوشمند به نوعی فناوری اطلاق می‌شود که از انبارداری کالاها و اجناس آغاز شده و تا زمانی که محصولات به دست مصرف کننده نهایی برسند ادامه پیدا می‌کند. در این سیستم از ابزارهای هوشمند کمک گرفته می‌شود تا عملیات‌ها و اقدامات و فرآیندهای دستی کاهش پیدا کند و سوی دیگر مدیران بتوانند کنترل و نظارت دقیق و کامل‌تری بر زنجیره تامین داشته باشند.
به دلیل مزایای فراوان هوشمندسازی لجستیک، در حال حاضر از این فناوری‌ها در صنایع مختلفی استفاده می‌شود.
کاربردهای لجستیک هوشمند
صنایع گوناگون از هوشمندسازی لجستیک در فرآیندهای مختلف از قبیل عرضه و تقاضا بهره برده و یا به منظور هماهنگ سازی موجودی‌ها، ارسال و تحویل کالاها، بنادر و ... از این امکان بهره برداری می‌نمایند. در ادامه به شرح مختصر برخی از کاربردهای لجستیک هوشمند در صنایع مختلف خواهیم پرداخت.
فرایند عرضه و تقاضای محصولات
در فرآیندهای زنجیره تامین با مسائل و چالش‌های زیادی مواجه خواهید شد که یکی از مهمترین این مسائل، عرضه و تقاضا است. مسئله‌ای که با پیچیدگی‌های خاصی همراه بوده و اهمیت ویژه‌ای هم در این زنجیره دارد. هوشمندسازی لجستیک برای عرضه و تقاضای محصولات راهکاری بسیار مناسب خواهد بود.
این فناوری در سیستمهای فروش اینترنتی به تکمیل فرآیند خرید کمک قابل توجهی خواهد کرد. سامانه‌های هوشمند به کار رفته در این فرایند، قادر به بررسی دقیق و کامل تمامی بسته‌های موجود در انبار کالاها خواهند بود.
از سوی دیگر این سامانه‌ها به نظارت و کنترل قفسه‌بندی‌ها نیز کمک خواهند رساند و موجب می‌شوند تا کالاها و وسایل به راحتی از انبار به وسایل نقلیه انتقال پیدا کنند.
اگر صاحبان مشاغل و صنایع گوناگون از امکان هوشمندسازی لجستیک در فرایند عرضه و تقاضا بهر برده و این فرآیند را به نحوی بهینه‌تر انجام دهند، در جلب رضایت مشتریان خود نیز موفق‌تر عمل خواهند کرد. موضوعی که برای صاحبان این کسب و کارها ضرورت اساسی دارد.
هماهنگ کردن موجودی‌ها
یکی از چالش‌های اساسی پیش روی شرکت‌های حمل و نقل کالا، روابط بسیار وسیع و گسترده‌ای است که میان تولیدکنندگان و فروشندگان، انبارهای کالا و در نهایت شرکت‌های حمل و نقل وجود دارد. هماهنگ سازی اقدامات و ایجاد روابط میان این بخش‌ها دارای دشواری و پیچیدگی‌های خاصی است.
هوشمندسازی لجستیک در این شرایط می‌تواند به صاحبان مشاغل و صنایع کمک کند تا به اطلاعاتی کاملاً دقیق و یکپارچه و به صورت جهانی و عمومی دسترسی پیدا کرده و لذا هماهنگی‌های خود را به بهترین و دقیق‌ترین شکل ممکن انجام دهند.
با استفاده از این سیستمهای هوشمند امکان پیش‌بینی کانتینرها نیز فراهم شده و لذا صاحبان کسب و کارها و صنایع می‌توانند به مدیریت و نظارت صحیح‌تری بر نحوه عملکرد و اقدامات کانتینرها دست بزنند.
برخورداری از این امکانات و فناوری‌ها کمک می‌کند تا صاحبان مشاغل بتوانند شرایط مختلف از قبیل ویژگی‌های آب و هوایی و یا جغرافیایی را نیز پیش‌بینی نموده و یا شرایط اقتصادی را پیش‌بینی کنند. در این صورت امکان ریسک و خطر میان تقاضاها در زنجیره تامین نیز با کاهش قابل توجهی روبرو خواهد شد.
تحویل و ارسال کالا
اگر صاحبان صنایع تمایل داشته باشند حجم بسیار بالای اطلاعات و داده‌ها در زنجیره تامین را به صورت غیر هوشمندانه تحت کنترل و نظارت خود در بیاورند و یا میان بخش‌های گوناگون هماهنگی ایجاد کنند، کار بسیار دشواری پیش رو خواهند داشت.
در حالی که هوشمند سازی فرایندهای لجستیکی باعث می‌شود تا داده‌ها هر چند با حجم بسیار وسیع، به راحتی مورد تفسیر و ارزیابی قرار گرفته و هماهنگی‌های کامل و کافی میان بخش‌های مختلف اتفاق بیفتد. در حال حاضر در انبارهای کالاها از فناوری‌ها و سیستم های هوشمند سازی لجستیکی استفاده کرده و به تحویل به موقع کالاها و ارسال آن‌ها کمک زیادی می‌رسانند.
بکارگیری لجستیک هوشمند در بنادر
یکی از نقش‌های اصلی و فعالیت‌های عمده بنادر، ایجاد هماهنگی است. اقداماتی از قبیل ورود شناورها به بندر، فرآیند حمل و جابجایی کالاها، ورود کانتینرها و .... همگی نیاز به هماهنگی دقیقی دارند تا کالاها با سرعت بالا و در زمان تعیین شده به دست مصرف کنندگان نهایی برسند. به همین دلیل به کارگیری سیستمهای لجستیکی هوشمند در بنادر حائز اهمیت اساسی است.
چرا که مجموعه این فرایندها و اقدامات را بهینه‌تر ساخته و از سوی دیگر باعث می‌شود تا تأثیرات مخرب زیست محیطی نیز با کاهش مواجه شود. در حال حاضر بسیاری از بنادر بزرگ در جهان از این امکانات هوشمند بهره‌مند شده‌اند. از جمله این بنادر می‌توان به بندر بزرگ هامبورگ در آلمان اشاره کرد.
بکارگیری لجستیک هوشمند در ردیابی
یکی از امکاناتی که هوشمندسازی لجستیک در اختیار صاحبان مشاغل تولیدی قرار می‌دهد امکان ردیابی محموله‌ها با استفاده از جی پی اس و سنسورهای RFID است. این سیستم‌ها کمک می‌کنند تا محموله‌های مورد نظر شما از نظر درجه حرارت و دیگر ویژگی‌ها تحت نظارت و بررسی دقیق قرار گرفته و محصولاتی بهتر و با کیفیت بالاتر به دست مشتریان برسد.
وجود سنسورهای موقعیت یاب در فرایند لجستیک هوشمند کمک می‌کند تا اطلاعات به راحتی جمع آوری گردد و تجزیه و تحلیل راننده و وسیله نقلیه و موقعیت جغرافیایی و مکانی وی نیز بهینه شود.