بررسی انواع روش‌های پخش و توزیع

انتخاب روش‌های پخش و توزیع؛ یکی از عناصر اصلی در استراتژی بازاریابی است که تأثیر بسزایی در موفقیت یا شکست یک محصول در بازار دارد.

پخش و توزیع؛ به معنای انتقال محصول از تولید به دست مصرف‌کننده نهایی است و انتخاب روش مناسب پخش می‌تواند تأثیر مستقیمی بر فروش، سودآوری و رضایت مشتریان داشته باشد.

در این مقاله، انواع مختلف روش‌های پخش و توزیع محصول را بررسی می‌کنیم و راهکارهایی برای بهبود کانال‌های توزیع معرفی می‌نماییم.

انواع روش‌های پخش و توزیع محصول

توزیع مستقیم (Direct Distribution):

در این روش، تولیدکننده محصول بدون واسطه‌گری و به طور مستقیم با مشتریان خود ارتباط برقرار می‌کند. این روش اغلب در مواردی که محصول‌ها با قیمت بالا یا خدمات پیچیده عرضه می‌شوند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به عنوان مثال، شرکت‌هایی که خودروهای لوکس تولید می‌کنند از این روش استفاده می‌کنند.

توزیع غیر مستقیم (Indirect Distribution):

در این روش، تولیدکننده از واسطه‌هایی مانند عمده ‌فروشان، خرده ‌فروشان، نمایندگان و توزیع‌کنندگان استفاده می‌کند تا محصولات خود را به مشتریان ارائه دهد. این روش معمولاً برای محصولات متنوع استفاده می‌شود.

توزیع مختلط (Hybrid Distribution):

این روش شامل ترکیبی از توزیع مستقیم و غیرمستقیم است. به عنوان مثال، شرکت‌هایی که محصولات خود را از طریق فروش مستقیم در فروشگاه‌های شرکتی و همچنین از طریق شبکه‌های عمده‌ فروشان و خرده‌ فروشان عرضه می‌کنند، از این روش استفاده می‌کنند.

توزیع گسترده (Intensive Distribution):

هدف از توزیع گسترده، نفوذ به بیشترین بخش ممکن در بازار است.

توزیع انتخابی (Selective Distribution):

این استراتژی؛ روشی گزینشیست که تنها روی کانال‌ها و فروشگاه‌های خاص تمرکز می‌کند. در این روش، مکان‌های خاصی برای حضور وجود دارد و این انتخاب اغلب بر اساس محصول خاص و تناسب آن با یک فروشگاه صورت می‌گیرد.

با انجام این کار، تولیدکنندگان می توانند قیمتی را انتخاب کنند که بر روی یک بازار خاص از مصرف کنندگان تمرکز داشته باشد و بدین ترتیب تجربه خرید سفارشی‌تر را برای مشتریان خود فراهم می‌کنند.

توزیع انحصاری (Exclusive Distribution)

این استراتژی برای محدود کردن کانال‌ها و فروشگاه‌هاست و بسیار گزینشی عمل می‌کند.

 یک مثال برای استفاده از این روش خاص، برندهای لوکس است. در واقع زمانی که مجموعه‌ای خاص از کالاها، فقط در مکان‌ها یا فروشگاه‌های خاصی در دسترس باشد، به حفظ تصویر برند و انحصاری بودن محصول کمک می‌کند.

در نتیجه نوع روشی که برای فرآیند پخش و توزیع استفاده می‌کنید؛ به محصولی که می فروشید بستگی دارد.

پروفایل‌های اصلی در سیستم پخش و توزیع

چهار پروفایل اصلی در سیستم پخش و توزیع وجود دارد:

• توزیع کنندگان
• عمده فروشان
• خرده فروشان
• کارگزاران و نمایندگان

ما توزیع کنندگان و عمده فروشان را با هم مقایسه خواهیم کرد؛ زیرا آن‌ها نقش های کلیدی را در فرآیند پخش و توزیع ایفا می کنند.

تفاوت‌های توزیع کننده و عمده فروش

با وجود اینکه این دو وجه مشترک زیادی دارند، اما تفاوت های نیز با هم دارند.

توزیع کنندگان با تولیدکنندگان برای فروش بیشتر کالاها و کسب دید بهتر، همکاری نزدیکی دارند و این امر غیرعادی نیست که توزیع کنندگان به سراغ عمده فروشان بروند تا بتوانند محصولات خود را دوبار به فروش برسانند.

اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این مورد است که توزیع کننده؛ نقش کلیدی در کانال پخش شما ایفا می کند؛ زیرا به عنوان واسطه بین تولیدکنندگان و مشتریان شما عمل می‌کند.

توزیع و دراپشیپینگ

سازندگان، تامین‌کنندگان و توزیع‌کنندگان می‌توانند از بازار آنلاین برای تبلیغ محصولات خود استفاده کرده و سپس، بازرگانان می‌توانند از این کانال‌های آنلاین برای انتخاب محصولاتی که می‌خواهند، استفاده کنند.

راهکارهایی برای بهبود کانال‌های پخش و توزیع با کمک نرم افزار اُلستیک

افزایش هماهنگی و همکاری با واسطه‌ها:

تولیدکننده باید با واسطه‌های پخش و توزیع خود هماهنگی مناسبی داشته باشد و همکاری در جهت بهبود عملکرد کانال‌های پخش و توزیع را ترویج کند.

بهره‌گیری از فناوری اطلاعات:

استفاده از سیستم‌های مدیریت روابط با مشتری (CRM)، نرم‌افزارهای مدیریت زنجیره تأمین (SCM)  اُلستیک و سیستم‌های خودکارسازی فرآیندهای کسب و کار می‌تواند کارایی و کارآمدی در کانال‌های پخش و توزیع را افزایش دهد.

آموزش و توسعه توانمندی‌های واسطه‌ها:

تولیدکننده باید برای واسطه‌های توزیع و پخش خود آموزش‌های لازم را فراهم کرده و آن‌ها را در جهت بهبود عملکرد و ارائه خدمات بهتر به مشتریان پشتیبانی کند.

تحلیل و بهینه‌سازی شبکه توزیع:

تحلیل دقیق شبکه توزیع شامل ارزیابی عملکرد واسطه‌ها، تعیین نقاط قوت و ضعف، شناسایی فرصت‌ها و تهدیدها و بهینه‌سازی ساختار شبکه است که می‌تواند به بهبود و کارآیی کانال‌های توزیع و پخش کمک کند.

ارائه خدمات بهتر به مشتریان:

ارائه خدمات بیشتر و بهتر به مشتریان از طریق کانال‌های توزیع و پخش می‌تواند به افزایش رضایت مشتریان و افزایش وفاداری آن‌ها منجر شود.

این فرایند شامل ارائه خدمات پس از فروش، تسهیلات پرداخت، خدمات مشتری محور و موارد مشابه دیگر می‌شود.

استفاده از رویکردهای نوآورانه:

استفاده از فناوری‌های نوین مانند فروش آنلاین، توسعه نرم‌افزارهای موبایل، استفاده از روش‌های تحویل محصولات مبتنی بر فناوری و ... می‌تواند به بهبود عملکرد کانال‌های توزیع و پخش کمک کند و رقابت‌پذیری آن‌ها را افزایش دهد.

برنامه‌ریزی موجودی بهینه:

برنامه‌ریزی موجودی موثر و بهینه می‌تواند به کاهش هزینه‌ها، افزایش خدمات به مشتریان و بهبود عملکرد کلی کانال‌های توزیع و پخش کمک کند.

ارتقای ارتباطات داخلی:

ارتباطات موثر و دقیق با واسطه‌های توزیع، تیم‌های فروش و سایر اعضای سازمان می‌تواند به بهبود فرآیندها و هماهنگی کلی در کانال‌های توزیع کمک کند.

برای کسب و کارها؛ انتخاب مناسب روش‌های پخش و توزیع می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد و موفقیت آن‌ها داشته باشد. تولیدکنندگان می‌توانند با در نظر گرفتن و اعمال راهکارهایی برای بهبود کانال‌های توزیع، میزان رقابت‌پذیری خود را بیشتر کرده و رضایت مشتریان خود را نیز افزایش دهند.  

با استفاده از نرم افزار پخش و توزیع اُلستیک، تولیدکنندگان می‌توانند عملکرد و کارایی کانال‌های پخش و توزیع خود را بهبود ببخشند و در نتیجه، به موفقیت و رشد بیشتری در بازارهای مختلف دست یابند.